Jak objawia się prekrastynacja?

Czym jest prekrastynacja?

Słowo powstało w 2014 roku po eksperymencie, podczas którego poproszono studentów o wykonanie prostego zadania. Każdy z uczestników miał przenieść kosz w ustalone miejsce. Studenci mieli do wyboru dwa kosze: jeden na początku drogi, drugi przy miejscu docelowym. Zaskakująca większość studentów wybierała koszt na początku drogi, czyli dźwigała ciężar przez cała drogę bez jakichkolwiek wymiernych korzyści. Okazało się, że studenci chcieli mieć zadanie podnoszenia kosza „z głowy” i obciążenie fizyczne było dla nich lepszym wyborem, niż obciążenie mentalne, czyli pamięci roboczej. Wtedy impulsywne zaczynanie zadań tak szybko, jak to możliwe zostało nazwane prekrastynacją.

Prokrastynacja a prekrastynacja

Nie odkładaj na jutro tego, co możesz zrobić dziś – to najczęściej słyszą osoby, które notorycznie odkładają ważne zadania na kolejny termin, chociaż wiedzą, że grozi to nieprzyjemnymi konsekwencjami.  Tymczasem, impulsywna konieczność robienia wszystkiego od razu również stanowi problem behawioralny. Niepohamowana chęć natychmiastowego wykonania zadania, by „mieć coś z głowy” również może negatywnie wpływać na efekt działań i pracy.

Czytaj więcej w temacie: Praca w open space - w jaki sposób wpływa na nasze zdrowie?

Skutki prekrastynacji

Wykonywanie działań ASAP (as soon as possible) sprawia, że na pierwszym miejscu stawia się konieczność „odhaczenia zadania”, a dopiero na drugiej pozycji jakość wykonania. Pracownik biurowy musi od razu odpisać na maila, odpowiedzieć na smsa i bardzo często robi to bez zastanowienia. Prekrastynacyjne zachowanie objawia się nie tylko w pracy, ale też np. podczas zakupów. Osoba z tym zaburzeniem wybiera produkty szybko, bez zastanowienia – bez oglądania czy warzywa są świeże, nie zwraca też uwagi na cenę. Traktuje wejście do marketu jako zadanie, które należy jak najszybciej ukończyć, bez względu na jego rezultat.

Problemy z koncentracją

Zbyt szybkie tempo pracy, a przede wszystkim życie w ciągłym szumie informacyjnym, w którym informacje płyną szybko i różnymi kanałami, sprawia, że chcąc przeczytać każdego newsa, spojrzeć na każdą otrzymaną wiadomość i odebrać każdy telefon, tak naprawdę nie można skupić się na niczym konkretnie. Główne zadanie jest cały czas przerywane tzw. odwracaczami uwagi, dlatego bardzo ważne jest planowanie zadań w pracy i konsekwentne ich wykonywanie bez względu na otaczające „przeszkadzacze”.

Czytaj więcej w temacie: Karoshi - śmierć z przepracowania?

Jak się zmobilizować?

Wcale nie jest łatwo uniknąć impulsu, który każe zwolnić pamięć podręczną i wykonać jakieś działanie od razu. Dlatego bardzo ważne jest sporządzenie planu pracy z podziałem na czasowe etapy, przerwą i małą nagrodą za wykonanie konkretnego dużego zadania w odpowiednim tempie. Przydatne mogą być aplikacje blokujące konkretne strony, np. informacyjne lub social media na czas, który powinien zostać przeznaczony na wykonywanie zadania. Jeśli jest taka możliwość, można na godzinę lub dwie wyłączyć telefon, tak żeby telefony, których nie trzeba odbierać, nie rozpraszały.

Pracuj mniej, ale mądrze

Z pewnością z tym zdaniem nie zgodzi się wielu szefów, ale powszechnie wiadomo, że dobrze rozplanowana praca, odpowiednio sformułowany cel i uczciwy podział obowiązków sprawia, że praca staje się efektywniejsza. Ponadto, pracownik, który wykonuje swoje zadanie w komfortowych warunkach jest mniej zestresowany, co z pewnością sprawia, że jakość jego pracy jest dużo wyższa.

Czytaj więcej w temacie: Prokrastynacja - choroba czy fanaberia?

Monika Michalska