Długotrwale występująca kompresja, czyli nacisk wewnątrz kanału nadgarstka, powoduje wzrost panującego tam ciśnienia, co znacząco wpływa na funkcjonowanie nerwu  pośrodkowego. Takie niekorzystne warunki dodatkowo zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia stanu zapalnego przebiegających tamtędy ścięgien. Długotrwale utrzymujące się dolegliwości mogą prowadzić do poważniejszego uszkodzenia włókien nerwowych.

Kto jest najbardziej narażony?

Zespół kanału nadgarstka może dotknąć każdego i w każdym wieku, ale z większą częstotliwością występuje u kobiet. Szczyt zachorowań przypada zaś miedzy 40. a 60. rokiem życia. Dolegliwości dotyczą na ogół ręki dominującej, która jest regularnie przeciążana, i nasilają się w trakcie wykonywania czynności, takich jak rysowanie, pisanie ręczne czy na komputerze. Grupami zawodowymi, najbardziej podatnymi na pojawienie się charakterystycznych objawów, są pracownicy biurowi, a także osoby narażone na długi czas wykonywania powtarzalnych ruchów z wykorzystaniem wibrujących narzędzi, np. pracownicy taśm produkcyjnych, zakładów krawieckich czy stomatolodzy. Innymi czynnikami, zwiększającymi prawdopodobieństwo występowania tego zespołu, są otyłość, choroby autoimmunologiczne (np. reumatoidalne zapalenie stawów) czy ciąża.

Pierwsze objawy

Najczęściej zgłaszaną dolegliwością jest dyskomfort zwiększający się w trakcie ruchów zginania nadgarstka. Bardzo często poprzedza go ból, który jest w stanie nawet wybudzić pacjenta w nocy. Dodatkowo chorzy często skarżą się na sztywność i mrowienie w okolicy palców, szczególnie kciuka, palca wskazującego, środkowego oraz połowy serdecznego. Gdy choroba postępuje, pacjenci mogą zgłaszać osłabienie siły chwytu, wypadanie przedmiotów z dłoni czy problemy z odkręcaniem butelek i słoików. Należy pamiętać, że bagatelizowanie pierwszych objawów może doprowadzić do ich rozwinięcia, co później może znacznie utrudnić funkcjonowanie w czynnościach dnia codziennego.

Ergonomia miejsca pracy

Jeżeli jesteśmy pracownikami biurowymi, szczególnie ważne jest odpowiednie przystosowanie stanowiska pracy. Należy zadbać o ustawienie nadgarstka w taki sposób, aby krawędzie biurka lub laptopa nie wywierały na niego nacisku. Kluczowa jest także odpowiednia odległość siedzenia od monitora. Powinna pozwalać na ułożenie rąk w taki sposób, aby mogły być swobodnie zgięte w łokciach, a barki rozluźnione, bez konieczności ich unoszenia. Bardzo ważne jest również odpowiednie ustawienie głowy. W tym celu warto zadbać o to, aby wysokość naszych brwi odpowiadała górnej krawędzi monitora. Jeżeli praca charakteryzuje się powtarzalnością drobnych ruchów dłoni, należy zadbać o częste przerwy.Wtrakcie rehabilitacji należy zadbać o częściowe odciążenie chorej ręki.

Istotnym czynnikiem, predysponującym do wystąpienia zespołu kanale nadgarstka, okazuje się być także wysoka masa ciała oraz siedzący tryb życia. Należy zatem zadbać o zmianę przyzwyczajeń żywieniowych oraz regularne uprawianie aktywności fizycznych. Dobrymi formami ćwiczeń są jogging, nordic walking czy szybsze
spacery.

Najczęstsze błędy w trakcie postępowania rehabilitacyjnego

Największym błędem jest zaniechanie próby zrehabilitowania nadgarstka. Czas gra na niekorzyść pacjenta. W trakcie rehabilitacji należy zadbać o częściowe odciążenie chorej ręki. Warto zrezygnować z noszenia ciężkich zakupów czy wykonywania czynności domowych, mogących zwiększać dolegliwości bólowe, takich jak odkręcanie słoików, szycie lub majsterkowanie. Po zakończonej rehabilitacji trzeba też pamiętać o wdrożeniu zdrowych nawyków, jak np. odpowiednia ergonomia stanowiska pracy czy stosowanie mikroprzerw. Cenną zmianą będzie również rozpoczęcie regularnego uprawiania aktywności fizycznej, jeśli komuś jeszcze nie weszła ona w krew.

Na czym polega leczenie?

Początkowo leczenie powinno opierać się przede wszystkim na rehabilitacji. Kombinacja ćwiczeń i leków przeciwzapalnych z dużą skutecznością potrafi zmniejszyć dolegliwości bólowe pacjenta i poprawić funkcjonowanie ręki. Oprócz ćwiczeń warto wziąć pod uwagę także zabiegi rehabilitacyjne, takie jak masaż, terapia manualna czy
akupunktura. Jednak nie zawsze jest to wystarczające. W takich sytuacjach rozważa się wykonanie zabiegu operacyjnego. Nie jest on bardzo inwazyjny, dlatego wielu pacjentów decyduje się na niego. Polega na przecięciu więzadła w nadgarstku, co zmniejsza występujące wewnątrz niego ciśnienie oraz drażnienie nerwu pośrodkowego. Zabieg operacyjny nie gwarantuje jednak pełnej sprawności. Konieczna jest po nim rehabilitacja usprawniającą funkcjonowanie całej kończyny górnej. Dość często zdarza się również, że dolegliwości bólowe wracają po paru latach, nawet pomimo skutecznie wykonanego zabiegu.

Mateusz Tomaszewski

Artykuł pochodzi z Magazynu Rodzina Zdrowia nr 27. s 26-27

Obraz autorstwa stefamerpik na Freepik - zdjęcie główne