Charakterystyka zespołu zmęczenia nadnerczy

Nadnercza a stres – czy sytuacje stresowe mogą negatywnie wpływać na pracę nadnerczy?

Nadnercza to parzyste gruczoły zlokalizowane, jak sama nazwa wskazuje, w okolicy górnych biegunów nerek. W ich obrębie wyróżniamy dwie warstwy: korę i rdzeń. Kora jest odpowiedzialna za produkcję 3 grup hormonów:

• glikokortykosteroidów, z kortyzolem na czele, który nazywany jest także „hormonem stresu”,
• mineralokortykosteroidów, a wśród nich aldosteronu, ograniczającego wydalanie z organizmu sodu, a co za tym idzie wody,
• androgenów, czyli męskich hormonów płciowych (w ilościach dużo mniejszych niż te produkowane w jądrach).

Rdzeń nadnerczy wydziela natomiast katecholaminy, głównie adrenalinę, uwalnianą w dużych ilościach w warunkach stresowych. Kortyzol i adrenalina odpowiadają za reakcje organizmu w stresujących okolicznościach. Powodują przyspieszenie tętna, wzrost ciśnienia krwi, rozszerzenie oskrzeli, rozszerzenie źrenic. Dodatkowo adrenalina odpowiada za rozkład glikogenu do glukozy i co za tym idzie wzrost jej stężenia we krwi. Glukoza jest podstawowym źródłem energii dla organizmu. Stres wpływa niekorzystnie na wiele aspektów naszego zdrowia, jednak medycyna nie ustaliła żadnego konkretnego związku pomiędzy długotrwałym stresem a niszczeniem komórek nadnerczy.

Czytaj więcej w temacie: Leczenie niewydolności nerek

Czy nasze nadnercza się „męczą”?

Otóż nie! Nie ma możliwości, aby nasze nadnercza się „przemęczyły” i z tego powodu ograniczyły produkcję hormonów lub wręcz zużyły się przez spore ich uwalnianie w warunkach przewlekłego stresu. Każdy narząd naszego organizmu jest nastawiony na pracę i dopóki nie zajdą w nim jakiekolwiek zmiany chorobowe lub nie dojdzie do zaników spowodowanych wiekiem, organy pracują nieprzerwanie i efektywnie.

Oczywiście, zdarzają się sytuacje, kiedy nasze nadnercza nie pracują prawidłowo i co za tym idzie, wydzielają niedostateczne ilości hormonów. Taka jednostka chorobowa nazywana jest niedoczynnością kory nadnerczy. Jej przyczyną może być choroba autoimmunologiczna polegająca na niszczeniu komórek nadnerczy przez przeciwciała produkowane we własnym organizmie (choroba Addisona) czy przewlekłe przyjmowanie glikokortykosteroidów.

Skąd wzięło się pojęcie zespołu zmęczenia nadnerczy?

Tak zwane popularnie objawy zmęczenia nadnerczy to tak naprawdę wszystko to, co można zaliczyć do objawów niedoczynności kory nadnerczy, czyli:

• przewlekłe złe samopoczucie,
• osłabienie organizmu
• niska tolerancja wysiłku.

Brzmi znajomo? Tak, bo każda zapracowana osoba jest zmęczona i skarży się na takie dolegliwości. W kręgach medycyny alternatywnej powstała więc teoria, że może takie odczucia są wynikiem niedoboru hormonów nadnerczy spowodowanych ich „przemęczeniem” czy „przepracowaniem”. Trzeba jednak pamiętać, że jest to mit, a przyczyn złego samopoczucia trzeba poszukiwać w innym miejscu, oczywiście za wyjątkiem osób realnie cierpiących na niedoczynność kory nadnerczy. Nie ma więc uniwersalnej odpowiedzi na pytanie, jakie są sposoby leczenia schorzeń nadnerczy. Wszystko zależy od prawdziwych powodów, które wywołują określone objawy.

Czytaj więcej w temacie: Dieta w leczeniu chorób nerek

Katarzyna Wiak