Rejestracja
Tutaj jesteś: Strona głównaZdrowieUkład oddechowy

Zatoki przynosowe

Jak naturalnie wspomagać prawidłowe funkcjonowanie zatok przynosowych

Data publikacji: 28 maja 2020, 08:41
Zatoki przynosowe to przestrzenie pneumatyczne znajdujące się w kościach twarzoczaszki i będące przedłużeniem jamy nosowej. Te powietrzne obszary połączone są bezpośrednio z nosem i wyścielone błoną śluzową, która w przeciwieństwie do jamy nosowej posiada zdolność do rozszerzania się, celem zapewnienia właściwej drożności wewnątrz zatok. Wyróżniamy trzy typy parzystych zatok – czołowe, szczękowe, klinowe oraz komórki sitowe. Błona śluzowa zatok przynosowych jest obficie ukrwiona, co doskonale widać podczas epizodów krwawień z nosa, spowodowanych pęknięciem małego naczynia krwionośnego podczas silniejszego oczyszczania nosa z zalegającej wydzieliny.

Spis treści:

Funkcje zatok przynosowych

Obecność zatok przynosowych jest bardzo istotna dla prawidłowego funkcjonowania naszego układu oddechowego. Dzięki temu, że są one przedłużeniem jamy nosowej, możliwe jest właściwe ogrzanie i nawilżenie wdychanego przez nos powietrza. W zatokach zachodzi również wyrównanie ciśnień powietrza inhalowanego. Pełnią również funkcję ochraniającą mózgoczaszkę przed urazami. Jako, że stanowią one przestrzenie wypełnione głównie powietrzem, zmniejszają przez to wagę szkieletu twarzoczaszki. Zatoki stanowią także przestrzeń rezonacyjną, osłabiając tym samym kostne przewodzenie dźwięku własnego głosu, do ucha wewnętrznego.

Niedrożność zatok przynosowych

Najczęstsze przyczyny związane z przewlekłą niedrożnością zatok możemy podzielić na:

-  środowiskowe, związane z czynnikami drażniącymi znajdującymi się w powietrzu, dające względną suchość błon śluzowych nosa;

- nieprawidłowości anatomiczne, wrodzone lub nabyte, w postaci skrzywionej przegrody nosowej, blizn, zmian obejmujących małżowiny nosowe, zakażeń nosa lub jam nosowych, chorób alergicznych nosa lub zatok przynosowych. Istotne są również zaburzenia ogólnoustrojowe, związane z zaburzeniami metabolicznymi, hormonalnymi, niedoborami witamin, zaburzeniami gospodarki wodno-elektrolitowej, cukrzycą, a także obecnością strupów, polipów, czy ciał obcych. Zdarza się, że przyczynami związanymi z nieprawidłowym funkcjonowaniem zatok są powikłania po zabiegach laryngologicznych, przebytej intubacji nosowo-tchawiczej.

Na szczęście łagodną niedrożność zatok przynosowych, związanych z nadprodukcją gęstej wydzieliny, która często stanowi doskonałe środowisko i pożywkę dla rozwoju bakterii, możemy, na wczesnych etapach leczyć sami, w domu. Zaleganie gęstej wydzieliny, dające najczęściej objawy i uczucie zatkanego nosa, trudności w skutecznym jego oczyszczaniu, w sposób klasycznego „wydmuchiwania nosa”, a czasem nawet ból głowy i problemy z oddychaniem.

Zastosowania wody morskiej

Najlepszą metodą, zapobiegającą dalszemu rozwojowi i pogłębianiu się powyższych dolegliwości, jest nieinwazyjne oczyszczanie jam nosowych i zatok, przy zastosowaniu wody morskiej. Dostępny w aptekach preparat do oczyszczania zatok, posiada w swoim składzie, przede wszystkim sól fizjologiczną o stężeniu 0.9%, czyli takie samo jak płyny ustrojowe w naszym organizmie. Jest to zatem roztwór izotoniczny. Woda morska dostępna w postaci sprayu, posiada przede wszystkim właściwości nawilżające wysuszoną błonę śluzową nosa, na skutek alergii lub pod wpływem przebywania w suchym pomieszczeniu, co ma miejsce zwłaszcza zimą, gdy tylko włączamy kaloryfery w naszych domach. Zaaplikowanie, wody morskiej pod ciśnieniem ma również za zadanie oczyścić zatoki i jamę nosową z alergenów, czy zalegających bakterii. Stosowanie wody morskiej w sprayu, jest zbawienną metodą oczyszczania nosa u małych dzieci. Jej właściwe używanie nie niesie ze sobą skutków ubocznych i jest rekomendowane u najmłodszych, mających niską odporność i tym samym będących narażone na poważniejsze infekcje dróg oddechowych, w wyniku nagromadzenia zanieczyszczeń i patogenów w jamie nosowej.

Irygacja zatok roztworem hipertonicznym

Przy bardzo intensywnie zalegającej wydzielinie, której towarzyszy obrzęk błony śluzowej, spowodowanej albo infekcją albo alergicznym nieżytem nosa, zaleca się stosowanie zestawu do irygacji roztworem hipertonicznym. Główną zasadą działania irygacji jest zaaplikowanie hipertonicznego roztworu soli, czyli takiego, którego stężenie przewyższa, fizjologiczne 0,9% stężenie chlorku soli w naszym organizmie. Wówczas użyty do nosa, hipertoniczny roztwór soli, zaczyna mieć właściwości odwadniające i ewakuujące zalegającą wydzielinę, według fizjologicznych zasad osmotyczności. Woda przemiesza się wówczas ze środowiska o stężeniu niższym (zalegająca wydzielina w nosie) do przestrzeni o stężeniu wyższym (zaaplikowany roztwór hipertoniczny), celem wyrównania stężeń obu środowisk. Tak wtłoczony, hipertoniczny roztwór do irygacji „odwadnia” zalegającą wydzielinę, udrażniając tym samym nasze zatoki. Irygację można stosować wspomagająco, również przy zapaleniu zatok, gdyż usuwanie nadmiaru wydzieliny z górnych dróg oddechowych, skutecznie likwiduje bakterie i wytwarzany przez nie nadmiar wydzieliny.

Ziołowe wsparcie zatok

Stosowanie preparatów opartych na ziołach może złagodzić przewlekłe dolegliwości związane z niedrożnością i obrzękiem zatok przynosowych, a także wspomóc leczenie infekcji dróg oddechowych.

Dziewanna Wielkokwiatowa (Verbascum thapsiforme)

Kwiat dziewanny bogaty jest w saponiny, które zwiększają wydzielanie dobroczynnego, powlekającego drogi oddechowe śluzu oraz ułatwiają odksztuszanie nadmiaru nieprawidłowej wydzieliny. Śluz wyścielający błonę śluzową m.in. jamy nosowej i zatok chroni je przed czynnikami drażniącymi oraz działa przeciwwirusowo. Dziewanna działa również dobroczynnie podczas kaszlu, regenerując i pomagając odksztuszać gęstą wydzielinę.

Kwiat bzu czarnego (Sambucus nigra L.)

Posiada właściwości wspomagające i wzmacniające układ odpornościowy, wspiera leczenie stanów zapalnych poprzez pobudzanie do działania komórek odpornościowych. Dzięki zawartości aktywnych tripentyn, kwiat bzu czarnego działa wykrztuśnie i spazmolitycznie, czyli rozrzedza i usuwa gęstą, patologiczną wydzielinę zalegającą w drogach oddechowych. Przeciwdziała zakażeniom bakteryjnym i wirusowym.

Ziele werbeny (Verbena officinalis L.)

Werbena zawiera irydoidy – związki o dużych właściwościach przeciwzapalnych i przeciwbólowych, dzięki temu może być stosowana podczas łagodnych infekcji górnych dróg oddechowych. Ziele werbeny posiada również właściwości wykrztuśne, działając na zalegającą wydzielinę, zwłaszcza w drzewie oskrzelowym. Wspomaga również produkcję prawidłowego, ochronnego śluzu w jamie nosowej, zatokach i gardle.

Korzeń Pelargonii Afrykańskiej (Pelargonium sidoides)

Stosowana przez ludność afrykańską na zaburzenia związane z układem oddechowym. Pelargonia afrykańska posiada właściwości przeciwbakteryjne, a nawet przeciwgruźlicze. Zawiera kumaryny – substancje aktywne, uniemożliwiające przyleganie, aż 8 szczepów bakterii do nabłonka wyścielającego drogi oddechowe. Pelargonia afrykańska posiada właściwości wykrztuśne, dzięki czemu umożliwia eliminację zalegającej, patogennej wydzieliny podczas kaszlu. Przeprowadzone badania wykazały skuteczność działania wyciągu z korzenia pelargonii afrykańskiej w łagodzeniu ostrych infekcji zatok, przeziębienia, stanów zapalnych gardła, migdałków, a nawet zapalenia oskrzeli.

Jak widać, istnieją skuteczne i nieinwazyjne metody wspomagające prawidłowe funkcjonowanie zatok przynosowych. Podstawą troski o nie, jest regularne ich oczyszczanie z zalegającej wydzieliny mogącej być pożywką dla potencjalnych bakterii chorobotwórczych. Celem regularnej irygacji jest również wymywanie potencjalnych alergenów, które działają drażniąco na błonę śluzową wyścielającą drogi oddechowe. Istotne jest także wsparcie prawidłowej produkcji śluzu, który nawilża i działa protekcyjnie na nasze drogi oddechowe.

Adrianna Majewska

Powrót