Samodzielne płukanie zatok
Jak prawidłowo przeprowadzić zabieg płukania zatok w domu?
![](/Data/Thumbs/_public/zdrowie/uklad-oddechowy/samodzielne-plukanie-zatok/MTE3MHg2OTg,mezczyzna_z_katarem_w_banku_samodzielne_plukanie_zatok.jpg)
Spis treści:
- Na czym polega zabieg płukania zatok?
- Wskazania do płukania nosa
- Jak prawidłowo przeprowadzić zabieg płukania zatok w domu?
- Czy płukanie zatok w domu jest bezpieczne?
Na czym polega zabieg płukania zatok?
Płukanie nosa i zatok przynosowych to zabieg, który może przeprowadzić praktycznie każdy z nas w swoim domowym zaciszu. W dużym skrócie polega on na podaniu donosowo roztworu chlorku sodu, który przepływa przez przewody nosowe i zatoki, rozrzedza zalegającą w nich wydzielinę, po czym samoistnie wypływa. Irygacja zatok może wiązać się z nieznacznym dyskomfortem, który jednak jest rekompensowany natychmiastową ulgą, związaną z pozbyciem się uczucia zablokowanego nosa i zatok.
Wskazania do płukania nosa
Podstawowym wskazaniem do płukania nosa i zatok przynosowych jest ich nieżyt. Jest to jedna z najczęstszych infekcji układu oddechowego, której przyczyną może okazać się zarówno zakażenie wirusowe, jak i bakteryjne. W jej przebiegu dochodzi do wystąpienia stanu zapalnego błony śluzowej wyścielającej jamę nosową i zatoki przynosowe, co skutkuje obrzękiem i obecnością wydzieliny. Część z niej swobodnie wypływa z nosa jako katar, podczas gdy pozostała zalega w obrębie zatok i powoduje dyskomfort, a także objawy bólowe. Pacjenci skarżą się wówczas również na zaburzenia snu, duszący kaszel nasilający się w godzinach nocnych, spowodowany spływaniem wydzieliny po tylnej ścianie gardła czy zaburzenia węchu i smaku. Jednym z podstawowych zabiegów, które mogą przynieść ulgę, jest irygacja zatok.
Wśród innych wskazań do samodzielnego domowego płukania zatok są stany zapalne, które rozwijają się na tle alergicznym czy stany przed i po zabiegach endoskopowych w obrębie jamy nosowej. Niektórzy pacjenci wykonują ją także po ekspozycji na silne zanieczyszczenia powietrza, np. gdy stężenie smogu w powietrzu jest bardzo wysokie, lub jako zabieg higieniczny.
Jak prawidłowo przeprowadzić zabieg płukania zatok w domu?
Najłatwiej zabieg irygacji zatok przeprowadzić w domu przy użyciu specjalnych zestawów, dostępnych w każdej aptece. Nieco tańszą alternatywą jest osobny zakup płynu do płukania zatok i gumowej gruszki. Irygację zatok przeprowadza się z użyciem 0,9%, a rzadziej 3% roztworu chlorku sodu. Do niedawna zalecano także stosowanie wody utlenionej, ale ze względu na zwiększone ryzyko uszkodzenia śluzówki obecnie jest to odradzane.
Płukanie zatok przeprowadza się nad zlewem czy miską z głową pochyloną ku przodowi (odchylenie ku tyłowi mogłoby spowodować zakrztuszenie) i ku bokowi. Końcówkę irygatora czy napełnionej gruszki wkładamy do otworu nosowego położonego w pozycji bocznej bardziej ku górze na głębokość około 1,5 cm, po czym rozpoczynamy aplikację płynu. W tym czasie zaleca się powstrzymanie oddechu lub oddychanie przez usta. Płyn po przepłynięciu przez przewód nosowy i zatoki wypływa drugą dziurką, położoną niżej. Resztki płynu wystarczy wydmuchać, a następnie przechylić głowę na bok w drugą stronę i powtórzyć ten sam zabieg na drugiej dziurce.
Wielu pacjentów zastanawia się, jak często płukać zatoki. W przypadku infekcji i zalegania gęstej wydzieliny zabieg można przeprowadzać nawet codziennie przez okres 2-3 tygodni. Jeśli natomiast jest to zabieg czysto higieniczny, wystarczy go powtarzać co tydzień.
Czytaj więcej w temacie: Inhalacja dróg oddechowych w warunkach domowych
Czy płukanie zatok w domu jest bezpieczne?
Jeśli zabieg płukania zatok jest przeprowadzany zgodnie z zaleceniami, a u pacjenta nie występują przeciwwskazania, uznaje się go za zupełnie bezpieczny. Irygacji zatok nie zaleca się u pacjentów ze zniekształceniami anatomicznymi w obrębie przewodów nosowych, np. silnym skrzywieniem przegrody, a także po niedawnych urazach twarzoczaszki. Nie należy go przeprowadzać u osób ze stwierdzonymi innymi przeszkodami mechanicznymi, np. polipami błony śluzowej nosa. Nie wolno wykonywać go również u pacjentów z aktywnym krwawieniem z nosa i przy jednoczesnej infekcji ucha środkowego.
Wśród możliwych powikłań zabiegu irygacji zatok wymienia się uczucie szczypania w nosie czy nieznaczne dolegliwości bólowe. Czasem też zdarza się słabo nasilone krwawienie związane najczęściej z mechanicznym podrażnieniem naczyń błony śluzowej. Podczas zabiegu ważne jest jednak, by nie opierać końcówki irygatora o błonę śluzową przedniej części przegrody nosowej. Znajduje się tam splot Kisselbacha, który uszkodzony może stać się przyczyną nawet intensywnego krwawienia.
Lek. Katarzyna Wiak
___________________________REKLAMA
___________________________________
![](/Data/Thumbs/_public/uroda/kosmetyki/kremy-przeciwzmarszczkowe--mity/NDgweDMwMiFjcm9w,krem-przeciwzmarszczkowy-krem-na-zmarszczki.jpg)
![](/Data/Thumbs/_public/uroda/cialo-i-skora/prawidlowa-pielegnacja-uszu/NDgweDMwMiFjcm9w,mezczyzna-z-preparatem-czyszczenie-uszu.jpg)
![](/Data/Thumbs/_public/zdrowie/uklad-oddechowy/chore-zatoki--dolegliwosc-znana/NDgweDMwMiFjcm9w,chore-zatoki.jpg)
![](/Data/Thumbs/_public/zdrowie/uklad-oddechowy/gdy-bol-gardla-odbiera-nam-glos/NDgweDMwMiFjcm9w,przewlekle-zapalenie-krtani.jpg)
![](/Data/Thumbs/_public/zdrowie/uklad-oddechowy/skuteczne-sposoby-na-chrapanie/NDgweDMwMiFjcm9w,leczenie-chrapania.jpg)
![](/Data/Thumbs/_public/zdrowie/glowa/jak-leczyc-zapalenie-gardla-domo/NDgweDMwMiFjcm9w,kobieta_trzyma_sie_za_gardlo_zapalenie_gardla.jpg)
![](/Data/Thumbs/_public/zdrowie/uklad-krwionosny/chore-serce-dziecka/NDgweDMwMiFjcm9w,zapalenie-miesnia-serwowego.jpg)
![](/Data/Thumbs/_public/zdrowie/uklad-oddechowy/czy-zapaleniem-tchawicy-zagrozen/NDgweDMwMiFjcm9w,papieros_zapalenie_tchawicy.jpg)
![](/Data/Thumbs/_public/dieta/kuchnia/jak-grillowac-zeby-nie-zaszkodz/NDgweDMwMiFjcm9w,szaszlyki_na_grillu_bezpieczne_zdrowe_grillowanie.jpg)
![](/Data/Thumbs/_public/dieta/kuchnia/domowy-sommelier--z-czym-i-jak/NDgweDMwMiFjcm9w,rodzaje-wina.jpg)
![](/Data/Thumbs/_public/NDgweDMwMiFjcm9w,2022_rz_bannerpsd.jpg)
![](/Data/Thumbs/_public/NDgweDMwMiFjcm9w,close-up-female-hands-shaping-heart-belly.jpg)