Sposoby na spokojny sen

Jak bardzo ważny jest sen?

Sen to bardzo ważna potrzeba fizjologiczna każdego człowieka, a w szczególności u niemowlaków i dzieci. Ilość snu zależy od intensywności wzrostu w danym etapie rozwoju dziecka. Im jest ono młodsze, tym szybciej rośnie i potrzebuje przespać większą ilość godzin w ciągu doby. Noworodek do prawidłowego rozwoju potrzebuje od 12-18 godzin snu dziennie, 6-miesięczne niemowlę powinno przespać 12 godzin na dobę, a 16-latek będący w okresie pokwitania potrzebuje 8 godzin snu dziennie. Niemowlę budzi się w nocy, pod wpływem uczucia głodu, choć zdarza się, że jest ono w stanie przespać nieprzerwanie 6 godzin.

Jak to się dzieje, że czujemy się senni?

Sen to czas, w którym organizm regeneruje się i odpoczywa. W tym czasie, u dzieci w okresie intensywnego wzrostu reakcje anaboliczne przeważają nad katabolicznymi. Wiąże się to z intensywnym rozwojem większości narządów i układów oraz dużym przyrostem masy kostnej u dzieci. Uczucie senności zależne jest od rytmu okołodobowego. W regulację tego rytmu zaangażowana jest szyszynka, gruczoł dokrewny zlokalizowanym w międzymózgowiu. Odpowiada ona za wytwarzanie hormonów, w tym melatoniny. Ilość wydzielanej melatoniny przez szyszynkę zależna jest on natężenia światła w ciągu dnia. Ten „hormon snu” wytwarzany jest w większej ilości, gdy spada ilość światła i nadchodzi noc. Zmiany jego natężenia odbierane są przez nasze oczy i przekazywane drogami nerwowymi prosto do naszego mózgu, w tym bezpośrednio do szyszynki, która w konsekwencji zaczyna wydzielać melatoninę do krwi. Pod wpływem wzrostu jej stężenia, zaczynamy czuć się senni, co powoduje, że decydujemy się iść spać.                                                                                                                      

Rozwój szyszynki u dzieci trwa do 7. roku życia, a ilość wydzielanej przez nią melatoniny zależy również od wieku. U niemowlaków ten hormon wydzielany jest przez cały czas ale w mniejszych stężeniach, dlatego śpią one częściej (po kilka razy w ciągu doby) lecz krócej, w porównaniu do osób dorosłych. Wraz z wiekiem dziecka, produkcja melatoniny przestawia się stopniowo na tzw. „produkcję nocną” przez co dziecko odczuwa mniejszą potrzebę odbycia drzemki w ciągu dnia na koszt przespania większej ilości godzin w nocy.

Problemy z zasypianiem u dzieci mogą zależeć od ilości wydzielanej melatoniny w danym etapie rozwoju, ale również od przyzwyczajeń. Tutaj dużą rolę odgrywają rodzice. Powinni oni wypracowywać u dziecka pewne przyzwyczajenia związane z higieną snu już od pierwszych dni jego życia. Maluch powinien mieć swoje łóżeczko, w którym będzie spać oraz własną poduszkę i kołderkę. Niemowlaki zaraz po porodzie są ciaśniej zawijane w tzw. rożek, co zapewnia im ciepło i poczucie bezpieczeństwa, umożliwiając im zaśnięcie. Bez względu na wiek dziecko powinno mieć zapewnione odpowiednie, ciche miejsce do spania. Światło o niskiej intensywności, cicha i przytulna atmosfera w pomieszczeniu będą sprzyjać zasypianiu. Dobrym sposobem na wyciszenie i odprężenie maluszka mogą być naturalne olejki zapachowe rozpylone w powietrzu. Lawenda, eukaliptus i mięta pieprzowa wydzielają świeże i łagodne zapachy wpływające na stan odprężenia dziecka. Istnieje wiele preparatów posiadających w swoim składzie te zapachy. Pamiętajmy jednak, by substancje te były pochodzenia naturalnego, a stosowane produkty dedykowane były odpowiednio dla niemowląt lub dzieci stosownie do osiągniętego przez nie wieku. Ma to ogromne znaczenie, ze względu na stężenie olejków zapachowych, które niedostosowane do wieku dziecka, może wywołać podrażnienie skóry, w przypadku stosowania maści lub podrażnienie i wysuszenie błon śluzowych układu oddechowego maluszka, w przypadku stosowania inhalacji. Wspomagająco, celem wyciszenia i odprężenia dziecka można zastosować maść Actiaroma przeznaczoną dla niemowląt od 6. miesiąca życia lub dla dzieci starszych powyżej 3. roku życia. Taka maść aplikowana jest na klatkę piersiową, kark i plecy dziecka. W swoim składzie zawiera również D-pantenol, który działa łagodząco na skórę oraz wazelinę i glicerynę chroniące skórę przed przesuszeniem, dodatkowo pielęgnując skórę.

Adrianna Majewska