Czy poranne mdłości to dolegliwość każdej przyszłej mamy?

Ciążowe mdłości czy niepowściągliwe wymioty ciężarnych?

U większości młodych mam nudności na początku ciąży nie są specjalnie nasilone. Występują np. po ekspozycji na intensywny zapach jakiegoś pokarmu czy napoju. W mniej więcej połowie przypadków mogą im towarzyszyć wymioty. Objawy jednak nie wpływają niekorzystnie na funkcjonowanie organizmu i szybko ustępują.

Inaczej jest w przypadku tzw. niepowściągliwych wymiotów ciężarnych. Schorzenie to zyskało rozgłos po doniesieniach medialnych, że chorowała na nie księżna Kate Middleton. W tym przypadku wymioty są bardzo nasilone i mogą trwać nawet do 10 tygodni! Najczęściej pojawiają się między 10. a 20. tygodniem ciąży. Ich intensywność skutkuje zaburzeniami elektrolitowymi, metabolicznymi i spadkiem masy ciała przyszłej mamy o ponad 5% w porównaniu do masy ciała sprzed ciąży. Ta sytuacja kliniczna bezwzględnie wymaga leczenia, ponieważ w innym przypadku mogłoby dojść do zagrożenia zdrowia i życia zarówno matki, jak i płodu.

Dlaczego ciężarnym doskwierają poranne mdłości?

Wciąż nie udało się ustalić konkretnych mechanizmów, dlaczego większość kobiet cierpi z powodu mdłości ciążowych. Najpewniej ma to związek ze wzrostem stężenia tzw. gonadotropiny kosmówkowej (β-HCG), czyli jednego z hormonów ciążowych. Na podstawie badań zaobserwowano, że stopień nasilenia objawów koreluje ze stężeniem gonadotropiny. Kiedy zaczynają się mdłości w ciąży? Najczęściej około 5.-6. tygodnia ciąży, po czym ustępują pod koniec pierwszego trymestru, co ma związek właśnie ze zmianami stężenia wspomnianego hormonu.

Czytaj więcej w temacie: Czy jestem w ciąży? Jak rozpoznać pierwsze symptomy?

Zaobserwowano także, że niektóre z kobiet są szczególnie predysponowane do występowania u nich bardziej nasilonych mdłości ciążowych. Chodzi przede wszystkim o młode przyszłe mamy, które zaskoczyła informacja o ciąży i w związku z tym występuje u nich reakcja stresowa. Podobnie jest w przypadku pacjentek w trudnej sytuacji materialnej czy życiowej i tych, które straciły wcześniej ciążę w wyniku poronienia. Duże znaczenie ma także podejście do ciąży – jeśli pacjentka wyraża przekonanie, że w tym okresie powinna odczuwać poranne mdłości, istnieje duża szansa, że niejako wywoła je u siebie.

Luteina a nudności

Niektóre pacjentki wiążą nasilenie nudności ze stosowaniem luteiny, czyli farmakologicznej postaci hormonu progesteronu. Stosuje się go jako formę profilaktyki poronienia czy porodu przedwczesnego. Oczywiście, jak w przypadku większości leków, nudności i wymioty są jednym z najczęstszych działań niepożądanych. W tym jednak przypadku przyszłe mamy najczęściej mylnie interpretują zwykłe ciążowe mdłości jako skutek uboczny działania leku.

Jak złagodzić ciążowe mdłości?

Ciąża jest szczególnym okresem, kiedy należy o siebie zadbać. To samo dotyczy profilaktyki i zwalczania mdłości ciążowych. Pierwszym krokiem jest zmiana stylu życia i nawyków żywieniowych. Najważniejsze jest to, by spożywać często małe posiłki, a płyny przyjmować dopiero po godzinie od jedzenia. Ma to na celu ograniczenie rozszerzania żołądka, co mogłoby sprowokować wymioty.

Co jeść przy mdłościach w ciąży? Ciężarna, oczywiście w granicach zdrowego rozsądku, powinna jeść to, na co ma ochotę, a unikać nieprzyjemnych i mdlących zapachów. Warto postawić na odżywcze produkty, takie jak owoce, warzywa i pokarmy pełnoziarniste, a ograniczyć spożywanie tłuszczów, które opóźniają opróżnianie żołądka.

Można także sięgnąć po preparaty ziołowe. Klasycznym przykładem jest tu imbir, który stanowi nie tylko bogate źródło składników odżywczych i minerałów, ale także zmniejsza nasilenie nudności i wymiotów poprzez pobudzenie wydzielania śliny i soku żołądkowego, co usprawnia pasaż pokarmu przez przewód pokarmowy.

Niektóre pacjentki chwalą sobie także metody medycyny alternatywnej, takie jak akupresura czy akupunktura. Coraz łatwiej jest w dzisiejszych czasach, zwłaszcza w dużych ośrodkach miejskich, znaleźć fachowców w tej dziedzinie.

Czytaj więcej w temacie: Kolka w ciąży - jak sobie z nią radzić?

Co w sytuacji kiedy domowe sposoby zawiodą?

W przypadku ciążowych mdłości powyższe metody okazują się zwykle skuteczne, a nieznaczne nasilenie objawów pozwala pacjentkom po prostu przeczekać uporczywy okres. Jak już wspomniano, inaczej jest przy niepowściągliwych wymiotach ciężarnych, które negatywnie wpływają na organizm przyszłej mamy i stan zdrowia dziecka. Wówczas zwykle konieczne okazuje się wprowadzenie terapii farmakologicznej. Wśród najczęściej stosowanych leków można wymienić prometazynę, dimenhydrynat, metoklopramid czy ondansetron.

Niestety czasem niezbędna okazuje się również hospitalizacja celem wyrównania zaburzeń elektrolitowych i metabolicznych. Istnieje tam także możliwość odżywiania pacjentki dożylnie lub za pomocą sondy nosowo-żołądkowej.

Czytaj więcej w temacie: Cukrzyca ciążowa - skąd się bierze?

Lek. Krzysztof Pawlak