Co warto wiedzieć o problemach skórnych w podeszłym wieku?

Skóra jest największym narządem ludzkiego ciała, a jednocześnie wielowarstwową tkanką. Jest elementem o fundamentalnym znaczeniu dla zachowania homeostazy – wewnętrznej równowagi organizmu. Wynika to z faktu, że poza funkcją okrywową dla narządów i tkanek położonych pod nią pełni też funkcję wydzielniczą, bierze udział w procesach termoregulacji i zabezpiecza przed wnikaniem czynników zewnętrznych do wnętrza ciała.

Skąd się biorą problemy skórne w podeszłym wieku?

Za kłopoty ze skórą obserwowane u seniorów odpowiedzialnych jest kilka przyczyn:

• fizjologiczne starzenie się – związane jest ze słabszą aktywnością fibroblastów, które odpowiedzialne są za wywarzanie kolagenu i elastyny – białek skóry nadających jej jędrność i elastyczność, oraz kwasu hialuronowego odpowiedzialnego za zatrzymanie wilgoci w skórze. Spadek produkcji białek skóry, szczególnie silny w przypadku kobiet, związany jest ze zmniejszeniem produkcji estrogenów,
• słabsza odporność – związana z procesami starzenia się, ale także z mało aktywnym stylem życia i niewłaściwym odżywianiem się,
• przyjmowane leki – mogą powodować alergie, sprzyjać wyjałowieniu mikrobiologicznemu organizmu czy odwodnieniu.

Białka, minerały, witaminy a wygląd skóry

Skóra osób starszych jest wiotka i pomarszczona – co wynika z deficytu kolagenu i elastyny, sucha – z powodu małej ilości wilgoci zatrzymanej w tkance i odwodnienia (polekowego lub wynikającego z niedostatecznej ilości przyjmowanych płynów). Zmiany te powodują, że powłoka ciała staje się mniej odporna na uszkodzenia mechaniczne i ataki drobnoustrojów, za to bardziej wrażliwa i podatna na podrażnienia, świąd oraz dermatozy (choroby skóry) o różnym pochodzeniu. Choroby, które unieruchamiają seniorów w łóżku, a także częste w wieku starszym nadwaga lub otyłość sprzyjają powstawaniu odparzeń i odleżyn.

Problemy skórne w podeszłym wieku mają duży związek z dietą seniorów, niejednokrotnie ubogą w składniki odżywcze, budulcowe i regulatorowe, a także z przyjmowanymi lekami, które z kolei mogą zakłócać gospodarkę witaminami i minerałami. Z tego powodu ważne jest, aby pielęgnacja skóry u osób starszych połączona była z odpowiednim zaopatrzeniem tej tkanki w białka, witaminy i minerały dostarczane z pokarmami. Dotyczy to szczególnie witaminy C i wapnia, które są niezbędne do produkcji kolagenu.

ABC pielęgnacji skóry u osób starszych

Ponieważ problemy skórne mogą poważnie obniżyć jakość życia w podeszłym wieku, bardzo ważne jest zapobieganie ich pojawieniu się. Właściwa pielęgnacja skóry seniorów opiera się na kilku krokach:

1. Staranne oczyszczanie – minimum to codzienny prysznic wieczorem i poranne oczyszczenie twarzy. W przypadku osób leżących – oczyszczanie skóry przy każdorazowej zmianie bielizny, pieluchy lub po zabrudzeniu wydalinami czy podawanymi pokarmami.
2. Masaże i nacierania wodą, szorstką rękawicą lub myjką w celu pobudzenia krążenia krwi i usunięcia zrogowaciałego naskórka.
3. Nawilżanie i natłuszczanie skóry po umyciu, nakładanie preparatów ochronnych przed wyjściem na słońce, wiatr lub mróz.
4. W miejscach gromadzenia się zrogowaciałego naskórka (głównie na piętach i łokciach) konieczne jest jego złuszczanie i zmiękczanie poprzez stosowanie preparatów zawierających mocznik.

Kosmetyki do skóry dla osób starszych

Poprawianie wyglądu skóry seniora należy prowadzić równolegle w dwóch formach: od wewnątrz poprzez stosowanie dobrze zbilansowanej diety, oraz od zewnątrz, wykorzystując do tego kosmetyki do skóry dla osób starszych. Powinny one głęboko i na długo natłuszczać, nawilżać, zabezpieczać przed silnymi promieniami słonecznymi. Powinny też zabezpieczać przed ucieczką wilgoci ze skóry, a jednocześnie chronić skórę przed negatywnym wpływem wilgoci i wydalin. Najlepiej, aby kosmetyki do skóry dla osób starszych były hipoalergiczne, a oprócz pielęgnacji skóry także leczyły i łagodziły podrażnienia, oraz aby działały odkażająco.

Przy zakupie preparatów kosmetycznych dla seniorów należy zwrócić uwagę na sposób ich opakowania – aby otwierały się i zamykały prosto. Nieskomplikowane zamknięcie i dozowanie środka pielęgnacyjnego przeznaczone jest dla osób starszych w pełni sprawnych fizycznie i psychicznie. W odniesieniu do seniorów dotkniętych demencją i niesamodzielnych psychicznie konieczne jest stosowanie środków pielęgnacyjnych z niestandardowymi zamknięciami opakowań.

Aplikacja kosmetyków do skóry dla osób starszych wymaga staranności i zachowania higieny zarówno skóry, na którą preparat kosmetyczny trafi, jak i dłoni osoby nakładającej środek – aby wrażliwa, delikatna i coraz cieńsza powłoka ciała nie została uszkodzona lub podrażniona podczas aplikacji preparatu.

Katarzyna Kieś-Kokocińska