Co warto wiedzieć o rozedmie płuc? Poznaj przyczyny, objawy i jak wygląda leczenie rozedmy płuc

Rozedma płuc – skutki i istota choroby

Choroba, jaką jest rozedma płuc charakteryzuje się nieprawidłowym trwałym zwiększaniem objętości pęcherzyków płucnych przy jednoczesnym zmniejszaniu się ich ilości. Pęcherzyki napełniają się nadmiernie powietrzem, powiększają się do anormalnych rozmiarów przez co tracą swą elastyczność, co może grozić ich pęknięciu. Czasem tworzą się także pęcherze rozedmowe, które mogą grozić nawet odmą opłucnową.

Rozedma to przewlekłe schorzenie, które może mieć niebezpieczne konsekwencje, ponieważ w znaczący sposób obciąża pracę nie tylko płuc, ale również serca. Wynikające z niej problemy z oddychaniem mogą doprowadzić bowiem do rozwoju nadciśnienia płucnego i wynikającej z niego niewydolności prawej komory serca. Zmiany, których dokonuje rozedma, są nieodwracalne. Szacuje się, że osoby cierpiące na tę chorobę tracą aż 75 procent powierzchni potrzebnej do natlenienia krwi.

Rozedma płuc – przyczyny i czynniki zwiększające ryzyko

Możliwych przyczyn zachorowania na rozedmę płuc jest co najmniej kilka. Za pierwszy i najczęstszy czynnik zwiększający ryzyko wystąpienia choroby uważa się palenie papierosów. W dalszej kolejności są to niekorzystne warunki środowiskowe (na przykład smog) czy też czynnik genetyczny (chodzi tutaj o niedobór antytrypsyny – białka, które hamuje rozpad niektórych enzymów chroniąc w ten sposób strukturę pęcherzyka płucnego przed uszkodzeniem.). Przyczyną rozedmy może być także zwiększony i cykliczny wysiłek oddechowy – z tego względu narażeni są również muzycy grający na instrumentach dętych oraz wydmuchiwacze zatrudnieni w hucie szkła. Wynika to z dużego oporu, które napotyka wydychane powietrze. Zagrożone są także osoby, które przeszły wcześniej przewlekłe zapalenie oskrzeli.

Wśród wszystkich czynników zwiększających ryzyko wystąpienia rozedmy płuc, za najgroźniejszy uważa się dym papierosowy zawierający w swoim składzie kadm. Pierwiastek ten jest  niebezpieczny, ponieważ prowadzi do uszkodzenia narządów, w których się kumuluje takich jak płuca, wątroba, nerki. Może też powodować niedokrwistość i zaburzenia pracy jelit.  Poza tym dym papierosowy wpływa na pracę rzęsek, których zadaniem jest oczyszczanie płuc z substancji toksycznych. W wyniku oddziaływania dymu zmianie ulega również struktura samych pęcherzyków. Dlaczego?  Dym papierosowy powoduje niszczenie komórek tworzących strukturę pęcherzyka płucnego, uniemożliwiając w ten sposób wymianę gazową pomiędzy krwią a powietrzem.

Rozedma płuc – objawy, których nie można lekceważyć

Początkowe objawy mogą w ogóle nie być wiązane z chorobą płuc. Najpierw pojawiają się duszności, na ogół towarzyszące wysiłkowi fizycznemu. Z tego powodu dolegliwość ta jest raczej przypisywana złej kondycji fizycznej, ewentualnie nadwadze. Jednak na późniejszym etapie choroby okazuje się, że chory ma problem ze swobodnym oddychaniem także w trakcie odpoczynku, a dodatkowo zaczyna mu dokuczać – oczywiście łagodny na początku – kaszel. Charakterystyczna jest natomiast niewielka wydzielina, która może mu towarzyszyć. Chory czuje się stopniowo coraz gorzej, jest osłabiony, mięśnie całego ciała są w coraz gorszym stanie, następuje astenia. W późniejszym etapie, gdy najczęściej choroba, ze względu na czytelne objawy u chorego została już zdiagnozowana, chorzy odczuwają potrzebę pozbycia się nadmiaru powietrza, gromadzącego się w płucach. W efekcie możemy zaobserwować, że osoby te składają usta jak do gwizdania, bezskutecznie próbując pozbyć się nadmiaru powietrza.

Rozedma płuc – leczenie a szansa na wyleczenie

Leczenie rozedmy płuc polega w dużej mierze na zlikwidowaniu obecności czynników, które doprowadziły do jej wystąpienia. Bezwzględnie należy zatem zrezygnować z palenia papierosów, a w przypadku wykonywania zawodów związanych z wysiłkiem oddechowym wskazane byłoby przebranżowienie się. Dalszy kontakt z czynnikiem wyzwalającym objawy choroby pogłębi tylko jej stadium. Dobrze również, jeśli osoby zmagające się z rozedmą płuc szczepiły się co roku przeciwko grypie – dzięki temu osłabiony już i tak organizm nie będzie narażony na dodatkowe skutki kolejnej choroby. Gdy wydzieliny towarzyszącej odkasływaniu jest zbyt dużo, lekarz może przepisać leki usprawniające układ oddechowy oraz rozszerzające oskrzela.

Jak potwierdzić u pacjenta wystąpienie rozedmy płuc? RTG i spirometria powinny wykazać ewentualne zmiany w strukturze narządu.

Rozedma płuc – profilaktyka, diagnoza, rokowania

Większość czynników (nie licząc środowiskowych), które są odpowiedzialne za rozwój choroby, można ograniczyć lub całkowicie wyeliminować z naszego życia, co niewątpliwie warto zrobić. Profilaktyka w wypadku rozedmy płuc jest na wagę złota, gdyż rokowania nie są określane jako najlepsze. Skutki tej choroby są nieodwracalne. Przy zaobserwowaniu u siebie jakichkolwiek objawów, które mogą świadczyć o nieprawidłowościach pracy układu oddechowego należy pilnie wybrać się do lekarza, który zleci RTG płuc oraz badanie spirometryczne.

Edyta Wara-Wąsowska