Przyczyny, diagnostyka i leczenie bólu kości guzicznej

Co to jest coccygodynia?

Kość guziczna, nazywana potocznie kością ogonową, to końcowy odcinek kręgosłupa zbudowany z 3 do 5 zrośniętych ze sobą kręgów guzicznych. Ta część naszego kostnego rusztowania jest wyłącznie miejscem przyczepu niektórych mięśni, natomiast nie pełni żadnej funkcji w utrzymywaniu pionowej postawy ciała.

U niektórych osób może dochodzić do przewlekłego zespołu bólowego tego odcinka, czyli właśnie coccygodynii. Nie ma jednej, konkretnej przyczyny występowania dolegliwości, które nasilają się zwykle przy przyjmowaniu pozycji siedzącej. U większości pacjentów nie udaje się wykryć także konkretnego czynnika odpowiedzialnego za rozwój choroby. Ocenia się, że coccygodynia jest związana przede wszystkim z nadwagą i otyłością pacjenta. Chorzy wówczas podczas siadania, zwłaszcza na płytkich krzesłach, ze względu na sporą ilość tkanki tłuszczowej, nie są w stanie we właściwy sposób zrotować miednicy i przyjąć odpowiedniej postawy ciała.

Czytaj: Fitness dla osób otyłych i z nadwagą

Często coccygodynię diagnozuje się po przebytym urazie w okolicy pośladkowej, np. po niefortunnym upadku. Pacjent uważa wówczas, że ból jest efektem stłuczenia, a tak naprawdę mogło dojść do złamania lub zwichnięcia kości ogonowej. Co ciekawe, za podobny uraz jest uznawany także poród siłami natury.

Coccygodynia może nasilić się w tracie trwania ciąży, zwłaszcza w drugim i trzecim trymestrze. Coraz większy brzuch ciężarnej utrudnia jej przyjmowanie właściwej pozycji siedzącej.

Diagnostyka bólu kości guzicznej

Diagnostyka coccygodynii rozpoczyna się od zebrania dokładnego wywiadu, dotyczącego dolegliwości pacjenta. Ból może występować w rzucie kości ogonowej, ale często także promieniować na otaczające tkanki. Dość istotne jest to, że nasila się w pozycji siedzącej, a u niektórych pacjentów także w czasie defekacji. U niektórych pacjentów ból może się pojawiać dopiero w momencie wstawania z krzesła czy fotela samochodowego po dłuższym okresie bezruchu.

Podczas badania przedmiotowego lekarz powinien dokładnie obejrzeć okolicę kości guzicznej, a także odbytu, ponieważ za ból w tej okolicy może odpowiadać także przetoka odbytu czy ropień okołoodbytniczy. W badaniu per rectum można także ocenić powierzchnię i ruchomość kości guzicznej, a także stwierdzić ewentualną obecność guzów.

Metody leczenia coccygodynii

Leczenie coccygodynii nie jest łatwe, bo i ustalenie jej przyczyny jest trudne. Jeśli problem zgłasza pacjent z nadwagą, pierwszym zaleceniem jest zmniejszenie masy ciała. W leczeniu objawowym stosuje się przede wszystkim masaże i inne zabiegi z zakresu fizjoterapii, takie jak okłady czy elektrostymulacje. Dąży się do ograniczenia, oczywiście w zakresie możliwości, przewlekłego farmakologicznego leczenia przeciwbólowego ze względu na skutki uboczne działania leków. Jeśli natomiast coccygodynia pojawia się głównie podczas defekacji, powinno się zapobiegać zaparciom przez stosowanie diety z dużą zawartością błonnika.

W najbardziej zaawansowanych przypadkach zaleca się operację usunięcia kości guzicznej, czyli coccygektomię. Jest to jednak metoda ostatniej szansy, dla pacjentów z wyjątkowo nasilonymi bólami kości ogonowej, u których zawiodły wszystkie inne formy leczenia.

Czytaj: Gdzie szukać błonnika?

Katarzyna Wiak