Podstawowe informacje o klirensie kreatyniny

Czym jest kreatynina i klirens kreatyniny?

Kreatyna jest jedną z najważniejszych substancji chemicznych stymulujących syntezę białek i rozwój mięśni. W wyniku jej przemian metabolicznych powstaje produkt uboczny – kreatynina. Transportowana jest ona we krwi do nerek, gdzie musi zostać usunięta wraz z moczem. Proces usuwania kreatyniny został wykorzystany do oceny stanu nerek. Wyjątkowość kreatyniny polega na tym, że jest jedną z niewielu substancji, która po przesączeniu do moczu pierwotnego nie ulega ponownemu wchłanianiu w dalszych elementach nefronu (czyli podstawowej jednostce budowy nerki). Łatwo zatem wywnioskować, że ilość kreatyniny wydalona z moczem jest równa tej, która uległa przesączeniu kłębuszkowemu i jest bardzo zbliżona do wartości GFR.

Czytaj więcej w temacie: Odpowiednia dieta w leczeniu chorób nerek

Przesączanie kłębuszkowe – co to jest?

Jest to najważniejszy parametr w nefrologii, a jednocześnie jeden z najważniejszych w całej medycynie. Przesączanie kłębuszkowe ma miejsce w początkowym fragmencie nefronu – tak zwanej sieci dziwnej (sieci cudownej). Jest to miejsce, w którym przez cienkie błony następuje przesączanie zbędnych elementów (chemicznych, morfotycznych) i wody do nowo powstałego moczu. Wskaźnik przesączania kłębuszkowego (GFR) oznacza zatem ilość osocza (w mililitrach) przesączonego do moczu pierwotnego w jednostce czasu (minucie). U zdrowych młodych osób powinien wynosić nie mniej niż 90.

Czytaj więcej w temacie: Mocznica, czyli przewlekła niewydolność nerek

Kiedy badamy klirens kreatyniny?

Tak jak wspomniano wyżej, GFR jest jednym z najważniejszych parametrów w medycynie. Celem jego wyznaczenia najczęściej wykorzystuje się klirens kreatyniny obliczany z tak zwanego wzoru Cockcrofta-Gaulta.

Jak wygląda przygotowanie do badania kreatyniny? Pacjent powinien być na czczo i dzień wcześniej unikać wysiłku fizycznego. Warto wspomnieć, że pobieranie próbki krwi do badań kreatyniny wykonujemy również przed badaniami radiologicznymi z wykorzystaniem środków kontrastowych (na przykład tomografia komputerowa). Pomiar kreatyniny przed takim badaniem służy ocenie stanu nerek. Jest to niezbędne, ponieważ większość środków kontrastowych nie może być wykorzystywana u osób z niewydolnością nerek.

Czytaj więcej w temacie: Przewlekła i ostra niewydolność nerek

Krzysztof Pawlak